انکودر یک تجهیز الکترو مکانیکی است که حرکت مکانیکی را به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کند این حرکت می‌تواند به صورت دوار یا خطی باشد. اکثر انکودرهایی که در اتوماسیون صنعتی استفاده می شوند از نوع دورانی هستند به این صورت که با چرخش شفت انکودر انکودر شروع به تولید سیگنال الکتریکی می کند انکودرهای rotary به دلیل ساختار، نصب آسان و قیمت مناسبی که دارند بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انکودرهای خطی به صورت کورس هستند و برای اندازه گیری میزان جابه‌جایی خطی با دقت بسیار زیاد به کار می‌روند به طور مثال انکودرهای linear در اسکنرهای لیزی استفاده می‌شوند یکی از معایب بزرگ انکودرهای خطی این است که هر چقدر طول محور شما بزرگتر باشد باید از انکودر بزرگتری استفاده شود و این عمل باعث هزینه زیادی می‌شود.
انکودرها از لحاظ نوع شفت
- انکودر Solid Shaft (شفت دار)
- انکودر Hollow shaft (تو خالی)
انکودر Solid Shaft به صورتی از که شفت انکودر از بدنه خارج است به همین دلیل این انکودر را به انکودر شفت دار شناخته می‌شود برای اتصال این نوع انکودرها باید از کوپلینگ‌های مخصوص(coupling) استفاده کنیم
انکودرهای Hollow shaft
- انکودر Blind hollow shaft
- انکودر Through hollow shaft
به این صورت است که اگر انتهای انکودر بسته باشد(یا به اصطلاح کور شده باشد چون Blind به معنی کور کردن است) ما باید شفت محور را داخل انکودر قرار دهیم و با چرخش محور انکودر شروع به تولید سیگنال می‌کند عموما این انکودر را در انتهای خط و یا اول خط قرار می‌دهند.
زمانی که ما بخواهیم انکودر را در وسط محور نصب کنیم از انکودر Through hollow shaft استفاده می‌کنیم این انکودر به صورت تو خالی می‌باشد.
کاربردهای انکودر در صنعت
- محاسبه سرعت (Velocity)
- محاسبه طول یا مسافت (Distance)
- تعیین موقعیت (Position)
- تعیین جهت (Direction)
اگر بخواهیم کاربردهای انکودر را در یک مثال بیاوریم:در زمانی که انکودر به یک محور وصل است اگر شما قطر یا شعاع بدانید شما می‌توانید محیط آن محور را محاسبه کنید و توسط محیط شما می‌فهمید که مسافت طی شده شما چقدر بوده است و نسبت مسافت به زمان شما سرعت انکودر را بدست می‌آورید. به دلیل اینکه انکودر از دو فاز خروجی تشکیل شده است ما توسط انکودر متوجه می‌شویم که موتور ما راست گرد و یا چپ گرد حرکت می‌کند.
انواع انکودر از لحاظ سیگنال خروجی
- انکودر افزایشی (Incremental)
- انکودر مطلق (Absolute)
- انکودر رزولور (Resolver)
- انکودر تحت شبکه (Net work)
حال می‌خواهیم انواع انکودر را توضیح دهیم:
انکودر افزایشی (Incremental)
اینکودر افزایشی از پر کاربردترین و ارزان ترین انکودرهای اتوماسیون صنعتی است داخل این انکودر از یک صفحه شیشه ای یا پلاستیکی دوار تشکیل شده است سیگنال خروجی انکودر Incremental به دو صورت پالس مربعی و پالس سینوسی است. فازهای خروجی این انکودر از سه یا شش سیم تشکیل شده است که عموما به صورت A، B و Z تشکیل شده است که فاز A جهت شمارش پالس‌های انکودر، فاز B که با 90 درجه اختلاف فاز نسبت به فاز A قرار دارد و برای دقت بیشتر انکودر و تعیین جهت موتور استفاده می‌شود و فاز Z (zero) زمانی که انکودر یه دور کامل بچرخد این فاز یک پالس به ما می‌دهد.
پلاک انکودر افزایشی
در شکل بالا پلاک انکودر تشریح شده است و شما برای سیم کشی انکودر به این صورت است که سیم A رنگ مشکی، سیم B رنگ سفید، سیم Z رنگ نارنجی، سیم قهوه ای تغذیه 24 ولت و سیم آبی 0V می‌باشد توجه داشته باشید که اگر تغذیه انکودر اشتباه وصل شود انکودر آسیب جدی می‌بیند.
انکودر مطلق (Absolute)
انکودر مطلق(Absolute) به این صورت بیتی است یعنی اگر رزولوشن انکودر شما 256 باشد از انکودر شما 8 سیم خارج می‌شود و صفحه انکودر Absolute به 8 قسمت تقسیم می‌شود و این تقسیم بندی به 2^8=256 صورت است.
از این 8 ال ای دی که در تصوصر مشاهده میکنید نور ساطح می‌شود و در قسمت دتکتور تبدیل پالس می‌شود و در نهایت خروجی این انکودر به صورت اعداد binary می‌باشد کاربرد مهم این انکودر جهت حفظ موقعت است به این صورت که در صورت قطع برق انکودر موقعیت خود را از دست نمی‌دهد ولی در انکودر افزایشی به این صورت نیست.
انکودر رزولور (Resolver)
ساختار داخلی انکودر رزولور (Resolver) از دو بخش روتور و استاتور تشکیل شده است، شفت محور در داخل روتور قرار می‌گیرد و سیم‌های تغذیه به استاتور متصل می‌شوند زمانی که شفت محور بچرخد این انکودر به 2 صورت پالس مادوله شده SIN و پالس مادوله شده COS پالس سینوسی تولید می‌کند که با هم 90 درجه اختلاف فاز دارند شما می‌توانید تعداد دور انکودر را از فرکانس پالس مادوله شده سینوسی و زاویه قرار گیری انکودر را از دامنه پالس مادوله شده بدست آورید. نکته کهم این است که شما نمیتوانید این انکودر ر به صورت مستقیم به ورودی های پی ال سی خود وصل کنید شما حتما باید از کارت‌های مخصوص انکودر رزولور استفاده کنید از مزایا این انکودر می‌توان به دقت بالای آن و مقاوم بودن در برابر ضربه و دما اشاره کرد.
انکودرهای تحت شبکه:
برخی از انکودرها هستند دیتای خود را تحت شبکه خاصی ارسال می کنند در سیستم اتوماسیون صنعتی شبکه‌هایی نظیر مد باس (modbus)، پروفی باس (profibus)، پروفی نت(profinet)، کن اوپن(can open) و … وجود دارند که شما برای اتصال به شبکه از انکودرهای مخصوص آن شبکه استفاده می‌شود.
شما برای خرید انکودر و نحوه نصب و راه‌اندازی انکودر می‌توانید از مجموعه سوین صنعت مشاوره به صورت کاملا رایگان دریافت نمایید.
خرید درایو
خرید درایو آی مستر
خرید درایو دلتا
خرید درایو ال اس
خرید درایو اینوت
خرید درایو هیوندای
خرید پی ال سی
خرید پی ال سی زیمنس
خرید خرید اچ ام آی
خرید سروو موتور
کارت‌های جانبی
کارت توسعه دیجیتال
کارت دما
خرید کارت لودسل
کارت شبکه
خرید کنترلر بوستر پمپ