سافت استارتر چیست؟

سافت استارتر یا Soft Starter یک دستگاه الکترونیکی است که برای شروع نرم و کنترل تغییرات سرعت در موتورهای الکتریکی استفاده می‌شود. این دستگاه به جای استفاده از روش‌های سنتی و فشارهای بالا بر موتور، از تغییر مداوم و تدریجی جریان و ولتاژ استفاده می‌کند تا موتور را به حرکت درآورد.
سافت استارتر یک دستگاه الکترونیکی پیشرفته است که برای راه‌اندازی نرم موتورهای الکتریکی با استفاده از تغییرات کنترل شده در جریان و ولتاژ و راه‌اندازی نرم موتور با افزایش تدریجی ولتاژ، استفاده می‌شود. دلیل اصلی استفاده از سافت استارترها در مقایسه با راه‌اندازهای سخت (Direct On-Line Starters) کاهش شوک‌ها و لرزش‌های ناخواسته در هنگام راه‌اندازی موتورها است.

مزایای استفاده از سافت استارتر در چیست؟

شروع نرم: هنگامی که موتور را راه‌اندازی می‌کنید، سافت استارتر ابتدا موتور در حالت شروع نرم راه اندازی می‌کند. این نوع راه اندازی بر اساس تنظیمات و برنامه‌های موجود در سافت استارتر انجام می‌شود.

توقف نرم: هنگامی که موتور به انتهای فرآیند می‌رسد یا نیاز به توقف دارد، سافت استارتر امکان توقف نرم را فراهم می‌کند. توقف نرم به این معناست که جریان و ولتاژ به موتور به صورت تدریجی کاهش می‌یابد و موتور به سرعت متوقف می‌شود، بدون ایجاد شوک‌ها یا ضربات ناخواسته که به موتور وارد می‌شود.

کنترل تدریجی جریان و ولتاژ: سافت استارتر با استفاده از الکترونیک‌های قدرت، جریان و ولتاژ وارد بر موتور را به صورت تدریجی کنترل می‌کند. این کنترل تدریجی به معنای این است که جریان و ولتاژ به موتور به صورت مرحله‌ای و تدریجی تزریق می‌شود، نه به صورت ناگهانی و با شدت بالا که به موتور آسیب برساند.

حفاظت موتور: سافت استارتر موتور را در مقابل خطاهای الکتریکی و احتمال آسیب به سیستم حفاظت می‌کند. این شامل حفاظت در برابر افت ولتاژ، اضافه شدن به ولتاژ، و حفاظت از اضافه داغ‌شدن موتور است.

کاهش جریان اولیه: سافت استارتر جلوی افزایش ناگهانی جریان در زمان راه‌اندازی موتور را می‌گیرد. این باعث می‌شود که نیاز به گنجاندن مدارهای الکتریکی با قابلیت حداکثر جریان نسبت به شروع موتور با روش‌های قدیمی کمتر شود.

تغییرات سرعت کنترل شده: سافت استارتر این امکان را فراهم می‌کند تا تغییرات سرعت موتور به صورت کنترل شده و نرم انجام شود.
این امر به کاهش شوک‌ها و ویبره‌ها، افزایش عمر مفید موتور، و افزایش کارایی سیستم کمک می‌کند.

کاهش هزینه‌های نگهداری: با کاهش نیاز به تعمیرات و نگهداری مکرر موتور، سافت استارتر می‌تواند هزینه‌های نگهداری را کاهش دهد.

سافت استارترها اغلب از ترکیب ترانزیستورها و اقلام الکترونیکی دیگر برای کنترل جریان و ولتاژ استفاده می‌کنند. این تکنولوژی به اجرای نرمتر و کنترل شده‌تر راه‌اندازی موتورها منجر می‌شود و به بهبود کارایی و عمر مفید تجهیزات کمک می‌کند.

کاربرد سافت استارتر در کجاست؟

سافت استارترها در کاربردهای مختلف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند تا موتورهای الکتریکی را به نرمی و با کنترل کنند. کاربردهای اصلی سافت استارترها عبارتند از:

پمپ‌ها: در سیستم‌های آبیاری، تصفیه آب، سیستم‌های گرمایش و خنکایش، و سایر سیستم‌های پمپاژ، سافت استارترها برای راه‌اندازی نرم و بهینه پمپ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فن‌ها و بادگیرها:در سیستم‌های تهویه مطبوع، سیستم‌های خنک‌کننده، و دیگر نرم‌افزارهایی که از فن‌ها و بادگیرها استفاده می‌کنند، سافت استارترها برای کنترل سرعت و راه‌اندازی نرم موتورها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کمپرسورها: در صنایعی مانند صنایع نفت و گاز، تولید برق، و صنعت خودرو، سافت استارترها برای کنترل شروع نرم و جریان‌های متغیر در کمپرسورها استفاده می‌شوند.

ترانسفورماتورها: در صنعت توزیع برق، سافت استارترها برای راه‌اندازی ترانسفورماتورها به کار می‌روند. این کاربرد معمولاً در ایستگاه‌های برق و شبکه‌های توزیع انرژی الکتریکی رخ می‌دهد.

کارخانجات تولید: در خطوط تولید و ماشین‌آلات صنعتی، سافت استارترها برای راه‌اندازی موتورها و دستگاه‌ها به صورت نرم و با کنترل کاربرد دارند.

لیفترها و بالابرها: در لیفترها و بالابرهای صنعتی که از موتورها برای حرکت و بلند کردن بارها استفاده می‌کنند، سافت استارترها برای جلوگیری از شوک‌ها و فشارهای ناگهانی به موتورها کاربرد دارند.

کاربردهای معدنی: در صنایع معدنی، از جمله استخراج مواد معدنی و حفاری، سافت استارترها برای کنترل موتورها در دستگاه‌ها و ماشین‌آلات معدنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

صنعت نفت و گاز: در تجهیزات نفتی و گازی، سافت استارترها برای راه‌اندازی موتورها و کنترل جریان ولتاژ به کار می‌روند.

آسانسورها: در صنعت آسانسور، سافت استارترها برای راه‌اندازی نرم موتورها و جلوگیری از تکانش و لرزش در حین شروع به کار آسانسورها استفاده می‌شوند.
از طریق استفاده از سافت استارترها در این کاربردها، علاوه بر راه‌اندازی نرم موتورها، مصرف انرژی کاهش می‌یابد و عمر مفید تجهیزات افزایش می‌یابد.

نحوه راه اندازی سافت استارتر چگونه است؟

راه‌اندازی یک سافت استارتر مراحل مشخصی را ایجاب می‌کند. در زیر، مراحل کلی راه‌اندازی یک سافت استارتر توضیح داده شده است:

اتصال الکتریکی: ابتدا، سیم‌های الکتریکی موتور و سافت استارتر به صورت صحیح به هم متصل می‌شوند. این اتصالات باید به تناسب با دستورالعمل‌های تولیدکننده سافت استارتر و موتور صورت گیرد.

تنظیم پارامترها: سافت استارترها معمولاً دارای پنل کنترلی هستند که به کمک آن می‌توانید پارامترها را تنظیم کنید. این پارامترها شامل مواردی مانند جریان نامی موتور، زمان‌های راه‌اندازی و تنظیمات حفاظتی می‌شوند. برخی سافت استارترها همچنین امکان تنظیمات از راه دور را از طریق شبکه‌های ارتباطی مختلف فراهم می‌کنند.

تغذیه برق: پس از اتصال و تنظیم پارامترها، سافت استارتر به منبع تغذیه برق متصل می‌شود.

آزمایش سیستم: پیش از اجرای واقعی موتور، می‌توانید سیستم را آزمایش کنید تا اطمینان حاصل کنید که تمام اتصالات صحیح هستند و سافت استارتر به درستی کار می‌کند.

راه‌اندازی نرم: حالا با استفاده از پنل کنترلی یا راه اندازی از راه دور، دستور راه‌اندازی نرم موتور صادر می‌شود. در این مرحله، سافت استارتر با کنترل جریان و ولتاژ وارد بر موتور، موتور را به نرمی و بدون شوک راه‌اندازی می‌کند.

نظارت بر عملکرد: پس از راه‌اندازی، عملکرد موتور و سافت استارتر باید نظارت شود. ممکن است نیاز به تنظیمات دقیق‌تر یا تغییرات در پارامترها باشد.

تست‌های حفاظتی: بررسی تست‌های حفاظتی از جمله بررسی سنسورها، سیستم‌های حفاظت اضافی و موارد مشابه مهم است تا اطمینان حاصل شود که سیستم به درستی در شرایط مختلف عمل می‌کند و موتور در معرض هیچ خطری قرار نمی‌گیرد.

توجه داشته باشید که مراحل راه‌اندازی ممکن است بسته به نوع و مدل سافت استارتر متغیر باشد و همچنین باید به دقت دستورالعمل‌ها و نکات ایمنی تولیدکننده محصول را رعایت کنید.

نقشه راه اندازی سافت استارتر siemens توسط plc

استفاده از سافت استارتر زیمنس در یکی از پروژه های صنعتی ( راه اندازی پمپ در خط RO ) توسط مجموعه فنی مهندسی سوین صنعت.